SÖZENEK KESELINIŇ ALAMATLARY WE KLINIKI GÖRNÜŞLERI

1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.28 (18 Ses)

Sözenek keseliniň taryhyndan gysgaça maglumat

Sözenek (gonoreýa) – jynsy gatnaşyklary arkaly geçýän keselleriň arasynda iň ýygy duş gelýän görnüşi bolup, ol dürli alamatlaryň ýüze çykmagy we gaýraüzülmeleriň döremegi bilen tapawutlanýandyr.

Adamzada sözenek keseli gadymy asyrlardan bäri belli bolup, onuň alamatlaryna meňzeş keseliň häsiýetlendirmesine b. e. öň IV asyra degişli kitaplarda duş gelmek bolýar.

Orta asyrlarda bu keseliň alamatlarynyň doly öwrenilmändigi sebäpli, ony "täsin" keselleriň hataryna degişli edipdirler. Lukmanlaryň köpüsi merezýel keseli bilen sözenegi bir keseldir diýip hem pikir edipdir.

Diňe XIX asyryň ikinji ýarymynda alym-dermatowenerolog Neýsser keseli dörediji gonokkoklary açyp, keseliň gelip çykyşyny mälim edipdir.

Bütün dünýäde ol "gonoreýa" ady bilen belli bolsa-da, Germaniýada ony "tripper", Fransiýada bolsa "blennoreýa" diýip atlandyrýarlar.

Bütündünýä saglygy goraýyş guramasynyň maglumatlaryna görä, bu kesel bilen ýylda 200 milliona golaý adam keselleýändir.

Sözenek keseli aýal we erkek jyns agzalarynyň zeperlenmesine getirip, önelgesizligiň döremeginiň hem sebäbi bolup bilerler.

Adaty bolmadyk jynsy gatnaşyklarda ol damagy we göni içegäni hem zeperlendirip bilýändir.

Sözenegiň erkeklerde ýüze çykyş alamatlary we gaýraüzülmeleri

Erkek adamlarda keseliň inkubasion döwri 2-5 güne deň bolup, ol peşew çykaryş kanalynda agyrynyň döremegi, ondan sarymtyl iriňli bölünip çykmalar, çalt-çaltdan buşukma, ýamyzda agyrylaryň döremegi bilen häsiýetlendirýändir.

Peşew çykaryş kanalynyň zeperlenmegi (uretrit) dogry we yzygider bejerilmedik ýagdaýynda, ýokançlyklaryň utgaşykda ýüze çykan ýagdaýynda (gonokokklar we hlamidiýa, mikoplazma, trihomonada) ýa-da bedeniň dürli dowamly kesellerinde (süýji keseli, inçekesel, ganazlyk, alkogolizm) dowamly häsiýete eýe bolup biler.

Bejerilmedik sözenekli näsag uzak wagt ýokuşma çeşmesi bolup, onda dürli gaýraüzülmeleriň döremegi mümkindir .

Erkek adamlarda ýüze çykýan gaýraüzülmelere aşakdaky ýagdaýlar degişlidir:

Sözenek keseliniň aýallarda ýüze çykyş görnüşleri

Aýallarda sözenegiň geçişi ýumurtgalyklaryň işiniň ýetmezçiligine, ýokançlyklaryň utgaşmasyna, bedeniň umumy ýagdaýyna bagly bolup, birden köp jyns agzalarynyň zeperlenmegi bilen häsiýetlendirilip bilner.

Aýallarda keseliň inkubasion döwri 5-10 güne deň bolup,ol dürli kliniki alamatlar bilen geçip biler:

Keseli anyklamagyň çäreleri we bejergi aýratynlyklary

Sözenegi anyklamakda keseliň kliniki alamatlaryny hazara almakdan başga-da, laborator barlaglara uly üns bermelidir.

Zeperlenen agza baglylykda, olardan bölünip çykmalara geçirilýän bakterioskopiki we bakteriologiki usullar, immunoferment, polimeraza zynjyrly w ligara zynjyrly reaksiýa usullary keseli takyk anyklamaga kömek edýärler.

Sözenegiň bejergisinde, antibiotikleriň we sulfanilamid serişdeleri ulanmak esasy çäre bolup durýandyr. Bejergi çäreleriň netijeliligi bar bolan bejergi usullarynyň toplumynyň ýerlikli ulanylşyna baglydyr:

Sözenekli näsaglara hemme bejergi çärelerini we ondan soňky barlaglary, gözegçilikden aýyrmak üçin görkezmeleri diňe wenerolog lukmany kesgitläp we geçirip bilýändir.