Häzirki wagtda dünýäniň käbir künjeklerinde dogruma ukyply ýaşdaky aýallaryň, şonuň ýaly-da göwreli aýallaryň arasynda inçekeseliň ýaýramagy duş gelýär. Wagtynda ýüze çykarylyp, bejerilmedik inçekeseliň göwreliligiň gaýraüzülmeli geçip, çaganyň ýokançlyk bilen zeperlenmegine getirip biljekdigi ikuçsyzdyr.

Halypa ftiziatr lukmanlarynyň öňden bellemegine görä: "Inçekesele ýolugan aýal göwreli bolmaly däldir, göwreli aýal dogurmaly däldir, dograýan ýagdaýynda bolsa çagasyny emdirmeli däldir". Hakykatdan hem, göwrelilik bilen inçekeseliň utgaşykda bolmagy uly ünsi talap edýän ýagdaýdyr.

Ýatgydan daşarky döreýän göwrelilik çaga düwünçeginiň ýatgydan daşary, başga ýerlerde berkemegi netijesinde döräp, garyn boşlugynda ýüze çykýan gan akmalaryň esasy sebäbi bolup durýandyr. Göwreliligiň diňe bir ýatgydan daşarky ýerlerde döremän, ýatgynyň adaty bolmadyk ýerlerinde döräp bilýänligi sebäpli ony başgaça "ektopiki (ýeriniň üýtgemegi) göwrelilik" diýip hem atlandyrýarlar.

Eje, meni öldürip, sen meni ýatdan çykararyn öýdýärmiň? Belki-de sen, menden hem has garaşylan, has gerek çagalaryň bolar diýip pikir edýänsiň? Eje, meniň olardan nämäm kem?

Eje, sen meniň gözlerimiň nähilidigini bilmän, meniň geljekki doganlarymyň gözüne nädip seretjek?

Eje, näme üçin siz-ulularda hemme zat şeýle çylşyrymlyka? Sen hiç haçan kiçijik güjüjegi ýa-da pişijegi suwa gark etmersiň-ä? Seniň olara haýpyň geler. Näme üçin maňa seniň haýpyň gelmeýärkä? Men ultrases barlagyndaky gözgyny nokatjyk däl. Men bölek-bölek edilip bedrä zyňylandan soň, öwrüljek gan lagtasy hem däldirin. MEN ADAM! Sende dörän birinji günümden bäri men adamdyryn!

(Dogulmadyk çaganyň eşidilmedik nalyşy).

Çaga garaşýan zenan maşgalanyň ajaýyp keşbi bolup, onuň gün geçdigiçe üýtgeýän daşky görnüşinde pynhanlyk, gözellik, asudalyk duýulýar. Ulalýan çaganyň hereketlerini duýmak, çaganyň gymyldysy netijesinde garnyň görnüşiniň üýtgemegine syn etmek şeýle ýakymly bolýar.

Adam ömründe şunuň ýaly ýatdan çykmajak pursatlarda, zenanyň adamsynyň  we onuň ýakyn garyndaşlarynyň mähirli, ünsli gatnaşygy zerurdyr.

Göwreli aýal öz ýanýoldaşyna we gowy görýän ýakyn adamlaryna olaryň mähirli sözüne, söýgüsine mätäçligini duýdurmaga ymtylmalydyr.

Göwreli aýal özgerýär, ol täsin duýgulary başdan geçirýär. Dogrudan hem, öz bedeninde ösüp, hereket edýän çagany duýma geň dälmi näme?...

Göwrelilik diňe bir aýalyň ruhy dünýäsini üýtgetmän, eýsem, bedeniň hemme agzalarynyň işini hem üýtgedýär.

Göwrelilik döwrüne mahsus kynçylyklar hem ýüze çykyp biler. Olary wagtynda bilip, degişli çäreleri geçirme göwreli aýalyň ýagdaýyny ýeňilleşdirip biler.

ÇALT – ÇALTDAN    BUŞUKMA.

Bu kynçylyk göwrelilikde bedende bolup geçýän gormon üýtgeşmeleri bilen düşündirilýär. Aýal gormonlarynyň uly mukdary çanaklyk agzalarynyň gan aýlanşyny ýokarlandyrýar. Gan damarlarynyň dolmagy böwregiň, peşew haltasynyň işini wagtlaýyn üýtgedýär. Bu alamat göwreliligiň ikinji üç aýlygynda azalýar. Ýatgynyň ulalyp, peşew haltany basmagy netijesinde bolsa, göwreliligiň üçünji üç aýlygynda bu kynçylyk ýene-de gaýtalanýar.

EKT – bu aýal öýjüklerini bedenden daşary tohumlandyryp, ýatga goýmak yaly çäreler toparýny öz içine alýar.

EKT-ma usuly geçen asyryň ahyrynda doly işlenip düzüldi we ilkibada ýatgynyň turbajyklarynyň geçirijiliginiň bozulmagy bilen dörän önelgesizligi bejermekde ulanyldy. Häzirki wagtda, EKT-ny, başga usullar bilen bejerip bolmaýan är-aýal önelgesizliginiň hemme görnüşlerinde hem ulanýarlar.