• Makalalar
  • Sagdyn iýmitlenme we berhiz
  • Sagdyn iýmit

Üns ber! Saýtyň esasy maksady Siziň saglyk babatdaky gözýetimiňizi giňeltmekdir. Şonuň üçin-de, saýtda berilýän maglumatlar esasynda öz-özüňi bejermek maslahat berilmeýär. Öz-özüňi bejermeklik düýpli kynçylyklara uçradyp, janyňyza howp salyp biler. Saýtdaky makalalar, materiallar we beýleki maglumatlar bilim maksatly bolup, lukmanyň bejergisiniň ýa-da maslahatynyň ýerini tutup bilmeýär.

1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.60 (10 Ses)

Biz çagalyk döwrümizden bäri witaminleriň organizmimiz üçin zerurdygyny bilýäris. Ýöne siz olaryň «duşmanlarynyň» ýagny witaminleriň peýdaly täsirini peseldýän ýa-da bütinleý ýok edýän maddalaryň bardygyny bilýärsiňizmi?

«Аntiwitaminleriň» (anti — garşy, garşy bolmak, garşy çykmak diýmegi aňladýar) bardygy geçen asyryň 70-nji ýyllarynda tötänleýin diýen ýaly mälim boldy. Alymlar B9 witaminini (foliý turşulygy) sintezirlemek maksady bilen geçiren tejribeleriniň dowamynda şuny anykladylar: sintezirlenen foliý turşulygy öz peýdaly täsirini ýitirip, bütinleý gapma-garşy häsiýete eýe boldy.

Dowamy

  • 5693 gezek okalan
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.21 (19 Ses)

Biz siziň artykmaç agrama garşy göreş baradaky hakykaty we toslamalary bilmegiňizi isleýäris. Köp adamlar artykmaç agramyň saglyga ýetirýän zyýany baradaky hakykata daýanyp, üstümizi ýalan toslamalardan "gömýärler".

Gazet-žurnallaryň sahypalarynda, teleradioýaýlymynyň gepleşiklerinde artykmaç agramdan dynmaga kömek etjek serişdeler, enjamlar  gije-gündiz mahabatlatdyrylýarlar. Ýöne bu diňe mahabatlandyrmadyr. Şu serişdeleri, enjamlary öndürýänler öz harytlaryňyň satylmagyny isleýärler. Olary diňe pul, girdeji gyzyklandyrýar. Emma munuň käwagt siziň jan-saglygyňyza ýetirýän zyýany barada welin hiç oýlanmaýarlar. Artykmaç agramdan dynyp, horlanmak isleýänler köp bolansoň, bu toslamalaryň toruna düşýänler hem az däldir. Şonuň üçin-de, bu toslamalaryň käbiri barada size gürrüň bermekçi. Bu siziň wagtyňyzy we puluňyzy biderek ýere sowurman, öz maksadyňyza ýetmäge kömek eder.

Dowamy

  • 12497 gezek okalan

KÄDI

  • Lukman
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.16 (32 Ses)

Biz şu makalada adamyň organizmi üçin örän peýdaly bolan bir gök önümi – kädi barada, onuň saglyga peýdasy barada gürrrüň bermekçi.

Kädi bir ýyllyk ösümlikdir. Onuň baldagy 8 metre çenli uzalyp, köpsanly murtjagazlary bolýar. Kädi iýun-iýul aýlary gülleýär. Onuň gülleri iri we sary bolýar. Kädi sentyabr-oktýabr aýlary ýetişýär. Kädiniň örän köp görnüşleri bolup, onuň miwesi togalak, süýri, agramy 20 kilograma çenli bolup bilýär. Kädiniň eti ýumşak, köplenç mämişi reňkde bolýar. Kädiler maşgalasyna kabaçok, patisson, iri kädi, daş kädi dagylar degişlidir. Kädi gadymy ösümlik bolup, onuň watany Meksika hasaplanylýar. Kädini b.e. 3000 ýyl ozal ösdürip ýetişdirendikleri barada maglumatlar bardyr.

Dowamy

  • 9994 gezek okalan

SÜLE ÝARMASY (GERKULES KAŞASY)

  • Lukman
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.33 (15 Ses)

Hemmeler ýarmanyň (ýarma – kaşa)  diňe tagamly däl, eýsem peýdalydygyny bireýýam bilýärler. Ýarmalaryň islendigi kletçatka baý bolup, adamyň organizminden şlaklaryň, ýagny siňdirelen iýmitden galan galyndylaryň organizmden çykarylmagyna ýardam berýändir. Ýarmalaryň arasynda iň peýdalysy süle ýarmasydyr (gerkules kaşasy).

Dowamy

  • 6291 gezek okalan
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 5.00 (4 Ses)
Diabet keseline uçramak
töwekgelliginiň artmagy üçin gaýtadan
işlenilen etiň 50 gramy ýeterlikdir.

Gaýtadan işlenilen etleriň, mysal üçin büzmeçeleriň iýilmegi ýürek-damar keselleriniň döremek ähtimallygyny artdyrýar. Alymlar gaýtadan işlenilmedik täze etiň zyýany büzmeçeleriň ýetirýän zyýanyndan azdygyny çaklaýarlar.

Garward uniwersitetiniň ylmy-barlag topary milliondan gowrak adamlaryň iýmitlenişini öwrenip, geçiren işleriniň netijelerini analiz etdiler.  Olar gaýtadan işlenilen etiň bary-ýogy 50 gramynyň diabet keseline uçramak töwekgelligini artdyrýandygyny ýüze çykardyrlar.

Emma gaýtadan işlenilmedik etiň: sygyr, goýun ýa doňuz etleriniň iki esse köp mukdary iýlende-de, diabet keseline uçramak töwekgelligi ýok. Ýogsa etleriň iki görnüşinde-de: gaýtadan işlenileniň-de, gaýtadan işlenilmedigiň-de düzümindäki ýag mukdarlary deňdir.

Dowamy

  • 4936 gezek okalan

DOGRY IÝMITLENMÄNIŇ ESASY KADALARY

  • Lukman
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.88 (16 Ses)

Dogry iýmitlenmäniň esasy ‎‎kadasy: çenden artyk iýmezlik.

Nahar iýlende sarp edilen kuwwatlylygyň öwezini dolar ýaly halda iýmelidir. Ýöne bedeniň gije-gündiziň dowamyndaky bioritmini hem unutmaly däldir. Mysal üçin giç ýatýan adamlar irden bir käse çaý ýa-da kofe bilen oňsa, ir ýatyp, ir turýan adamlar ertirligi oňat edinmegi halaýarlar. Işdäsiz iýlen naharyň peýdasynyň azdygy ýadyňyzda bolsun. Sebäbi işdä hem endik ýalydyr. Ony hökman hasaba almalydyr. Mysal üçin, ertirlik edinilende spirtli içgileri ýa-da agyr nahar iýmejek bolmaly, ýogsa bagra agramyň düşmegi mümkin. Emma gündiz sagat 15-de saçak başyna geçseňiz, nahardan uly lezzet alarsyňyz, sebäbi günüň şu wagtynda duýuş organlaryň, aýratyn hem ys we tagam biliş organlarynyň duýujylygy diýseň ýitelýändir.

Haçan naharlanmaly?

Dowamy

  • 6772 gezek okalan
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.68 (19 Ses)

Çaga üçün ene süýdünden peýdaly we gymmatly önümiň ýoklugy bireýýäm subut edildi. Çagany ene süýdünden kesip, emeli süýt bermek – düýbünden ýalňyş  çemeleşmedir. Çaga niýetlenen emeli süýt önümleri, ýokary tehnologiýanyň talaplaryna laýyk gelýän hem bolsa, hiç haçan düzümi boýunça ene süýdüne meňzäp bilmez. Çünki ene süýdi her çaganyň talaplaryna, ýaşyna görä düzümini üýtgedip durýandyr.Hiç bir emeli süýt garyndysy her bir çaganyň talaplaryna laýyklykda uýgunlaşyp bilmez.

Ene süýdi bilen iýmitlenýän çagalar ýokanç kesellerden, aşgazan-içege we dem alyş ulgamynyň kesellerinden goragly bolýar. Emeli iýmitlenýän çagalaryň arasynda, ölümçilik aşgazan-içege kesellerinde 14 esse, dem alyş ýollarynyň kesellerinde 3 esse ýokarydyr.

Dowamy

  • 8101 gezek okalan
1 1 1 1 1 Gyzyklylygy: 4.56 (9 Ses)

Täsin zehinli çaga ir çagalykdan şahsyýet bolmak bilen, öz deň-duşlaryndan ösüşi taýdan tapawutlanýar.  Ol ilkibaşdan adatdan daşary ajaýyp  ukyplaryny ýüze çykaryp, öz ýaşyna mahsus bolmadyk aň-bilimi görkezýär. Şular ýaly çagalar mekdebe barmankalar döredijilige,  oýlap tapyjylyga höwes bildirýärler. Maşgalada akylly çaganyň bolmagy onuň ene-atasyny diýseň begendirýär. Emma bu täsin zehinlilik diňe dogabitdi bolman, eýsem ony ösdürip-de bolýandyr. Çaganyň derejesini ösdürmekde onuň iýmitlendirilişi örän möhüm orny eýeleýändir. Muňa köpsanly ylmy-barlaglaryň netijeleri şaýatlyk edýär. Mysal üçin, ýaňy-ýakynda iňlis alymlary şu ylmy synagy geçirip gördüler. Bu ylmy synaga 5 ýaşly ekiz oglanjyklar gatnaşdyryldy. Olaryň biri öňküsi ýaly naharlanmagy dowam etdi. Beýlekisini bolsa sagdyn iýmit bilen naharlap başladylar. Birnäçe gün geçenden soň, sagdyn iýmit iýýän oglanjyk özüni has asuda alyp baryp, urşuganlygynyň, dawaçyllygynyň kemelendigi aýdyň boldy. Ylmy synag tamamlananda bolsa, sagdyn iýmit bilen naharlanan oglanjygyň okuwa ýetişiginiň öz doganyndan 15% ýokary bolandygy tassyklanyldy.

 

Çaganyň akyl ukyplarynyň ösmegi we bekemegi üçin ol haýsy iýmitleri iýmeli?

Dowamy

  • 6223 gezek okalan