Ene-atalaryň aglabasy gyzjagazlary ginekolog lukmanyň barlagyndan geçirmegi gerekmejek çäre hasaplaýarlar. Köp adamlarda ginekolog lukmanyna gyzjagaz ulalyp, durmuşa çykandan soň barmaly diýen pikir bar. Şonuň üçin hem, kiçijik gyzjagazlarda ýüze çykýan ginekologik kesel, ene-atalary üçin duýdansyz bir alada bolýar. Ondan başga-da, ene-atalar garyn boşlugynda ýüze çykýan islendik agyrynyň sebäbi, aşgazanyň, içegäniň, peşew bölüp çykaryş ulgamynyň keselleridir diýip pikir edýärler. Hakykatdan bolsa, ol gyzjagazlarda köp duş gelýän sistitiň (peşew  haltanyň sowuklamagy) ýa-da wulwowaginitiň (jyns agzalaryň sowuklama keseli) alamaty hem bolup biler.

Alymlar ýürek-damar keselleriniň alamatlarynyň bolmadyk ýagdaýynda aspiriniň peýdasyndan zyýanynyň has köpdügi barada duýdurýarlar.

Lukmanlar ýürek-damar keselleriniň öňüni almak üçin aspiriniň az mukdaryny içmegi maslahat berýärler. 

Lancet we The Drugs and Therapeutics Bulletin (DTB) žurnallarynda çap edilen ylmy derňewleriň soňky netijelerine laýyklykda, aspiriniň kabul edilmegi ölüme eltýän ýürek keselleriniň öňüni alyp bilmeýär. Tersine, onuň içki gan akmanyň ýüze çykmagyna sebäp bolmagy ahmal.

Ýürek-damar keselleriniň öňüni almak maksady bilen öz syrkawlaryna  aspirin bellän lukmanlara şol  syrkawlarynyň kesel taryhlaryny ýene bir gezek gözden geçirmek maslahat berilýär.

... Hemişe şähdiaçyk, mylaýym bolup görünýän Gözeliň bu gün hemme zat gaharyny getirýärdi. Ol jorasy Jahana demi-demine sygman, janygyp gürrüň berýärdi:

-Şu gün hiç keýpim ýok. Düýn ýadap öýe özümi atdym. Adamym ýagdaýymy hem soramady. Göwni bir ýaly. Çagalarym hem diýenimi edenok. Üstesine işde-de edenim ugruna bolanok. Başlyk işler bilen howlukdyryp alyp barýar. Hemme zadyň üstüne, kelläm agyryp, endam-janym kül owram bolup barýar. Duran görgüçilikdä...

Öz jorasyny gowy tanaýan Jahan ýylgyrdy-da:

-Bolýala Gözel, köşeşsene. Juda beýle hemme zat erbet hem däl ahyryn. Hemme zat düzeler.

Ýogsa-da, seniň aýbaşyň başlanmagyna näçe gün galdy?- diýip, duýdansyz soragy berdi.

-Aýbaşymy? 3-4 günden gelmeli. Näme üçin soradyň?- diýip, Gözel gözüni tegeledi...

Bu kesel ýuwaş-ýuwaşdan assyrynlyk bilen gelýär. Hemme zat birdenkä peýda bolýan gowuşgynsyzlykdan ýa-da bogunlardaky çalaja duýulýan agyrylardan başlanýar. Mysal üçin, siz käwagt oturmakçy bolanyňyzda ýa-da basgançakdan düşmekçi bolanyňyzda, dyzyňyzda sanjy duýýarsyňyz. Hawa, diňe aşak düşeniziňde, ýokary galanyňyzda däl. Ine, şu alamatlar osteoartroz keseliniň ilkinji alamatlarydyr. Bu alamtlar ilkibaşda gaty bir bildirip-de durmaýar. Saklanyp, demiňizi biraz dürsäniňizden soň agyry wagtlaýynça goýberýär. Emma soňabaka agyrylar hatda oturgyja oturjak bolanyňyzda-da peýda bolar. Bu agyrylar gijelerine has hem güýjeýär.

Osteoartroz keselini bejerip bolmaýar. Ýöne onuň ösüşini togtadyp ýa-da haýalladyp bolýar. Osteoartrozyň döremeginiň belli bir sebäbi ýokdur. Adam garradygyça, onuň organizminde bolup geçýän alyş-çalyş prosessleri üýtgeýär. Munuň netijesinde kekirdewükler gurap, döwülegen, çat atagan bolýarlar. Olar ýukalýar, käwagt bolsa düýbünden ýitip gidýärler. Bulary bary kentlewükleriň «könelişmegi» bilen düşündirilýär. Şunuň bilen birlikde süňk dokumalary hem üýtgeýärler. Bogun süňkleriniň gyralarynda «osteofitler» diýip atlandyrylýan ösüntgiler peýda bolýar. Halk arasynda olara «duz ýygnanmasy» hem diýilýar. Süňkleriň dykyzlyk ýagdaýy peselýär. Olar organizmdäki garmonal bozulmalarynyň netijesinde kalsini ýitirip, örän port bolýar. Şeýlelikde, osteoartroz keseli döreýär.

Siz kimdir biriniň: «Tekiz ýerden barýarkam büdräp, aýagymy döwdüm», «Ýerimden turjak bolanymda, topugym çat açdy» diýenlerini, belki, eşidensiňiz. Biz çagalyk döwründe agaçlardan ýa-da haýatlardan bökenimizde, hiç ýerimiz döwlüp-ýenjilmeýärdi ahyryn. Eýsem indi näme üçin şeýle ýagdaýlar ýüze çykýarka? Näme üçin uly ýaşyndaky adam çalaja büdräýse-de, onuň elini ýa-da aýagyny gipse salmaly bolýar?

Bu adamyň süňkleriniň wagtyň geçmegi bilen inçelip, öz berkligini we çeýeligini ýitirýändigi zerarly bolýar. Belli bir şertlerde adamyň süňklerinde üýtgeşmeler ýüze çykyp, olar gubka ýaly bolýarlar. Süňkleriň düzümindäki kalsiý ýuwlup çykarylýar-da, olarda öýjükler emele gelýär. Bu ýagdaýyň birnäçe sebäpleri bardyr. Bu organizmdäki alyş-çalyş prosessiniň bozulyp, kalsiniň özleşdirilmeýän ýagdaýy bolup bilýär. Şeýle ýagdaýlar adamyň organizminde garmonlaryň deňagramlygynyň bozulmagynyň netijesinde, dowamly arakhorlugyň, çilimkeşligiň ýa-da iýmit siňdirişiň bolzulmalarynyň netijesinde hem bolup bilýär. Bu ýagdaýa оsteoporoz diýilýär. Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň (BSGG) maglumatlaryna görä, ýer ýüzündäki ilatynyň arasynda  osteoparoz süňk keselleriniň iň ýaýran görnüşidir.

Kölge diýip saýaladym,

Turup görsem tylla saçyň.

Aňabilmän, köp oýladym,

Tutup görsem, tylla saçyň.

Mollanepes

Türkmen medeniýetinde saç gyz-gelinleriň buýsanjy, görki hasaplanylýar. Emma gynansak-da, käwagt köp zenanlar saç düşmesi ýaly ýagdaýlara sezewar bolýar. Eger siz hem şular ýagdaýa düşen bolsaňyz, onda şu makalamyz siz üçin peýdaly bolar diýip umyt edýäris.

Biziň hemmämiz, sagdyn çagany dünýä indirmekde enäniň esasy, möhüm orny eýeleýänligini bilýäris... Ene çagany 9 aý (has takygy 10 akuşer ayy - 40 hepde - 285 gün) göterýär, ony uly güýç sarp edip dogurýar... Soňundan hem ene bilen çaga aýrylmaz fiziki we psihiki gatnaşykda bolýar.

Her bir ene geljekki göwrelilige taýynlanýar. Lukmanyň gözegçiliginde bolup, saglygyny dikeldýär. Göwreli wagty köp barlaglardan geçip, aýallar maslahathanasynda lukmanlaryň gözegçiligi astynda saklanýar.

Melissa derman ösümligi (Melissa officinalis) - efir ýagly ot görnüşindäki köpýyllyk ösümlik.

Melissa derman ösümligi hökmünde köp ýurtlaryň ylmy we halk lukmançylygynda 200 ýyldan gowrak üstünlikli ulanylyp gelýär. Melissanyň şypa berijilik häsiýetleri ilkinji gezek grek alymy Teofastyň «Historia plantarum»atly eserinde beýan edilendir.  

MELISSANYŇ ÝAÝRAN ÇÄKLERI WE EKOLOGIÝASY

Derman otlaryň we tebigatymyzyň ajaýyp peşgeşleriniň dünýäsine hoş geldiňiz! Biz tebigatyň şypa beriji güýjüniň syrlaryna daýanýan il lukmançylygynyň usullary baradaky maglumatlary siziň bilen paýlaşmak isleýäris.

Biziň planetamyz, onuň tükeneksiz ýerasty gatlaklary biziň üçin kuwwatlylygyň, berk jan-saglygyň we uzak ömrüň gözbaşydyr. Suwuň, dem alýan howamyzyň we ösümlikleriň syrlaryny öwrenýän gadymy ylym biziň ata-babalarymyzdan galan mirasdyr. Biziň günlerimizde bu ylym il lukmançylygy ýa-da tebipçilik diýip atlandyrylýandyr.

«Saglyk  — bu her kimiň özbaşdak ýetmeli belentligidir!» diýen jümle bar. Bu jümle hiç döwürde-de öz döwrebaplygyny ýitirmez. Her bir adamyň durmuş hiliniň ýagdaýy onuň saglyk ýagdaýyna baglydyr. Şonuň üçin-de, sagdyn durmuş ýörelgesinden ýöremek diýseň wajypdyr.

Az hereketli durmuş, kadalaýyk iýmitlenmezlik, dyngysyz ýüregi sardyrýan durmuşy ýagdaýlar, işdäki kynçylyklar, erbet endiklere ýykgyn bolmak, ukyny almazlyk — bularyň bary ne owadanlyga owadanlyk goşýar, ne-de sagdynlygy berkidýär. Bütindünýä Saglygy Saklaýyş (BSG) guramasynyň esasy şygarlarynyň biri şeýle diýýär: «Diňe keselleriň we beden kemçilikleriň bolmazlygyny däl, eýsem doly fiziki, ruhy, ahlak we jemgyýetçilik abadançylygynyň bolmagyny gazanmalydyr».