INÇEKESEL WE ADAM GATNAŞYKLARY

Inçekesel özboluşly, geçişi jähtden ýaýbaňlanma häsiýetli bolup, inçekesel taýajyklarynyň (Kohuň taýajyklary, inçekeseliň mikobakteriýalary) bedene düşmegi hemişe diýen ýaly ýokuşma ýagdaýyna, seýrek ýagdaýlarda – keseliň işjeň görnüşiniň döremegine getirip bilýändir. Birinji gezek Kohuň taýajyklary bilen ýokuşma, çagalyk ýa-da ýetginjeklik döwründe, adamynyň bu bakteriýa bilen ilkinji galtaşygy netijesinde bolup geçýär. Bir-iki sany çaganyň dem alyş ýollaryna düşen Kohuň taýajyklary ýerli zeperlenme hadysalaryny döretse hem, bedeniň kesellere garşy durma ulgamynyň (immunitet) ýokary işjeňligi keseliň ýaýbaňlanmagyna ýol bermän, özbaşdak sagalma ýagdaýyny gazanmaga kömek edýär. Bu hadysalaryň hemmesi alamatsyz geçip, inçekeseliň işjeň görnüşiniň döremegine getirmeýär. Keseliň ýokuşmagynyň bolup geçendigi barada maglumaty lukmanlar Mantu synagyny ulanma netijesinde kesgitleýärler. Inçekeseliň ýokuşmagy bedende özboluşly immunologiki "yz" galdyryp, mundan beýläk bedeniň immun ulgamyna inçekeseli tanamaga we onuň bilen göreşmäge şert döredýär. Şeýlelikde, inçekesele garşy immunitet döreýär.

HORMATLY SAÝTYMYZYŇ OKYJYLARY!

Gözel Nowruzyň gelmegi tebigaty janlandyryp, oňa köpdürli reňkleriň öwüşginini, syrlylygy, owadanlygy we täze, täsin üýtgeşmeleri peşgeş berýär. Onuň gelmegi bilen adamlarda hem täze özgermelere, täzeliklere, ösüşlere bolan isleg döreýär.

Baýramyňyz bilen gutlap, Biz Size berk saglyk, göwünleriňiziň galkynmagyny, maşgala abadançylygyny, hemme maksatlaryňyzyň rowaçlanmagyny arzuw edýäris. Durmuşyňyz ýylyň bahary ýaly ajaýyp bolsun!

Gutlaglar bilen, saýtyň işgärler topary.

Gözel baharyň gelmegi näzenin gelin-gyzlarymyzyň güni bolan 8 Mart baýramçylygy bilen utgaşyp, bu baýramçylyga aýratyn bir öwüşgin we syrlylyk berýär. Biziň enelerimiz, ýarlarymyz we uýalarymyz bu gün has hem näzenin, mähirli bolup görünýär. Şeýle günde olara ýüregiňden çykýan gutlag sözlerini, arzuwlary beýan edesiň gelýär.

HORMATLY ZENANLAR!

Biz hem Size berk jan-saglyk, maşgala abadançylygyny, rowaçlygy, ýüregiňizde besleýän hemme arzuw-hyýallaryňyzyň bökdençsiz amala aşmagyny arzuw edýäris. Wagtyň öçürip bilmejek zenan gözelliligini saklap, hemişe söýüp we söýlüp ýaşaň.

BAÝRAMYŇYZ GUTLY BOLSUN!

Gutlaglar bilen, saýtyň işgärler topary.

"Meni hem hasap etme bilen 232 million
adam öz gelip çykan ýurdunyň daşynda ýaşaýarlar".

BMG-nyň Baş sekretary Pan Gi Mun.

18-nji dekabrda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan Migrantlaryň Halkara güni bellenilip geçilýär. Bu gün her bir jemgyýetde iki sany esasy meseleleriň üstünde durup geçmek uçin mümkünçilik döreýär: millionlarça migrantlaryň Watanlaryna we göçüp baran ýurtlarynyň ykdysadyýetine edýän goşantlary barada gürrüň açmak we jemgyýetiň olaryň hak-hukuklary baradaky düşünjelerini artyrmakdyr.

Ýokanç keselli näsaglary jemgyýetden daşlaşdyrmak, kowmak, olary masgaralamak, olary azatlykdan mahrum etmek saglyk ulgamyndaky ýaramaz tejribeler diýlip hasaplanylýar. Şunuň ýaly çemeleşme geçen döwürlerde, taryhda köpçüligiň saglygyny goramak uçin ulanylan netijeli usullar hasaplanypdyr. Penn State barlaglar uniwerstitetiniň geçiren barlaglarynyň netijelerine görä, bu usullaryň biziň döwrümizde ulanylmagynyň adamlara we jemgyýete edýan zyýanly täsiri peýdasyndan has köp bolup durýandyr.

Geçen zamanlarda adam jemgyýetden, bir topardan kowlan wagtynda dürli sebäplere görä çalt ölüpdir – iýmit ýetmezçilikden ýa-da ýyrtyjy haýwanlaryň pidasy bolupdyr. Toparlar biri-biri bilen aragatnaşykda bolmandyrlar, şonuň üçin hem bir topardan kowlan adam başga topar tarapyndan kabul edilmändir. Şeýle usul bilen ýokanç kesellerden goranmak adamzadyň irki dowrüniň aragatnaşyk kadalaryna laýyk amatly bolupdur.

1-nji dekabrda AIDS keseline garşy göreşmegiň Halkara güni bellenilip geçilýär. Keseli dörediji wirus tapyldy, keseliň alamatlar toplumy hem kesgitlendi. Täsirliligi ýyldan-ýyla kämilleşýän antiretrowirus derman serişdeleri bilen bejergi geçirilip, AIW- göterijileriň we AIDS kesellileriň ömrüniň dowamlylygy uzaldylýar. Alymlar bu keselden doly we gutarnykly sagalmany üpjün edýän dermanlaryň we waksinalaryň gözleginde.

Dünýä habar beriş serişdeleri AIDS keseline degişli soňky täzelikleri habar berýärler.

KÖÇE DÜZGÜNI WE SÜRÜJILER BARADA KELAM AGYZ SÖZ

Şu döwürde biziň durmuşymyzy awtomobilsiz göz öňüne getirmek ýeňil bolmasa gerek. Ýyldan-ýyla ösüp barýan tehnologiýalaryň netijesinde awtomobilleriň görnüşleriniň we sanlarynyň artýandygy hemmämize hem mälimdir. Ýer ýüzünde adamzat durmuşynyň köp ugurlarynda ulanylýan ulag serişdeleriniň esasylarynyň biri bolup durýan awtomobiller ulanylyşy boýunça adamzadyň öňünde köp meseleleri keserdip goýýar. Ol meseleleriň aglabasy ulanylşy babatynda ymykly öwrenmegi we uly ünsi talap edýändir. Eýsemde şu döwürde ulanylýan uly tizlikli awtomobilleri başarnyksyz, seresapsyz sürmek mümkinmi? Elbetde onuň jogaby köpler üçin aýdyňdyr. Şäherlerde geçen asyrda ulanylan dar köçelerden soňky 20-25 ýylyň dowamynda sany boýunça birnäçe gezek artan awtomobilleri sürmek örän uly seresaplylygy talap edýär. Hereketiň artýan köçelerinde çatryklarda sfetofor yşyklaryna laýyklykda 4-6 gezek gyzyl, ýaşyl çyranyň gezekli-gezegine ýanmagyna garaşmaly bolýar. Köçelerde dykyn emele getirýän awtomobilleri göreniňde bialaç kelläňi ýaýkaýarsyň we şol wagt ruluň başynda oturan sürüjileriň başdan geçirýän ahwalatlaryna duýgudaşlyk bildiresiň gelýär.

SÜÝJÜLI DIABET BARADA NÄMELERI BILMELI?

Süýjüli diabet – aşgazanasty mäziň işläp çykarýan insulin gormonynyň ýetmezçiligi netijesinde döreýän dowamly keseldir. Ol iýmitler arkaly gana düşýän we dokumalary kuwwatlylyk bilen üpjün edýän glukozany beden öýjüklerine ýetirmäge kömek berýändir. Insulin ýetmezçiliginde ýa-da dokumalaryň oňa bolan duýgurlylygy peselen halatynda ganda glukozanyň derejesi ýokarlanyp – giperglikemiýa ýagdaýy döreýär. Bu ýagdaý beden agzalarynyň hemmesi üçin howply bolup durýandyr.

Saýtymyzyň hormatly okyjylary!

"Saglygym – baýlygym" diýlip ýöne ýerden aýdylmaýan bolsa gerek. Sagdyn beden we sagdyn ruhy dünýämiz biziň edýän hereketlerimiziň, pikirlerimiziň, durmuşda önümizde goýan meýillerimiziň we olary amala aşyrmagyň, ömrümiziň dowamynda döredýän zatlarymyzyň hilini kesgitleýän esasy ýagdaýdyr. Adam saglygynyň daşky gurşawa we jemgyýetçilik-sosial ýagdaýlaryna juda bagly bolup durýandygyny hem ýene bir gezek nygtasymyz gelýar.

Biz öz saýtymyzyň sahypalarynda adam saglygyna täsir edýän faktorlar, keseller, olaryň döremeginiň sebäpleri we olaryň öňüni almagyň düzgünleri, adamynyň ruhy dünýäsiniň aýratynlyklary we oňa täsir edip biljek ýagdaýlar, daşky gurşawyň we jemgyýetdäki sosial-ykdysagy üýtgemeleriň saglyga edip biljek täsiri baradaky maglumatlary aýdyň we düşnükli dilde beýan etmäge çalyşýarys. Ýöne biziň maksadymyz diňe bir lukmançylyk meselerinden söz açma däl-de, jemgyýetiň öňünde şu babatda bar bolan kynçylyklar barada siziň, biziň okyjylarymyzyň pikirlerini, teswirlerini, olary çözmekde hödürleýän tekliplerini bilmek üçin özara pikir alyşmalary gurnamadyr.

Biziň saýtymyzyň döredilenine şu gün 4 ýyl boldy. Bu onçakly bir uly möhlet bolmasa hem, belli bir ýetilen sepgitleriň jemini jemlemäge mümkinçilik berýärmikä diýýäris. Biziň okyjylarymyz bilen özara pikir alyşmalary, öz aralarymyzda belli bir derejede söhbetdeşligi gurnama, şol esasynda hem meseleleriň çözgütlerine ýakynlaşmaga ymtylma-biziň maksatlarymyzyň esasy bölegi bolup durýardy. Sizden gelip gowuşýan ýzygiderli, köp sanly soraglar, teswirler, teklipler we pikir alyşmalar, sosial ulgamlardaky teswirleriňiz biziň maksadymyzyň belli bir derejede başa barandygyndan güwä geçýär. Saýtymyzyň watandaşlarymyza, daşary ýurtlarda ýaşaýan ildeşlerimize we dostlarymyza pikir alyşmaga, meseleleriň çözgüdini gözlemäge mümkünçilik berýändigine biz diýseň buýsanýarys.

Dört ýylky sepgitleriň jemini jemläp, biz siz, biziň okyjylarmyz bilen aragatnaşygyň biziň üçin ylham çeşmesi, gymmatly we peýdaly goldag bolup durýandygyny nygtasymyz gelýär. Size saglyk, maşgala rowaçlygyny, hemme meýilleriňiziň amala aşmagyny arzuw etme we geljekde hem saglyk.org saýtynyň sahypalarynda ýygy-ýygydan duşuşyp durma umydyny bildirme bilen

Saýtyň işgärler topary.

Gyz çagalaryň halkara güni Birleşen Milletler Guramasy (BMG) tarapyndan ýyglan edilen, halkara derejesinde bellenilip geçilýan senedir. Birinji gezek bu Gün 2012-nji ýylyň oktýabr aýynyň 11-ne bellenilip başlandy. Bu Günüň esasy maksady-gyzlaryň hukuklaryny goldamak, olaryň hukuklaryna bolan hormaty ýokarlandyrmak we durmuşda ýüzbe-ýüz duş gelinýän özboluşly meselelerine halkara derejede ünsi çekmekdir. Dürli ýurtlarda ýaşaýan gyzlar her gün dürli kemsitmelere we zorluklara sezewar bolýarlar. Bu kemsitmeler we hukuk bozulmalary, bilime bolan hukuklary we mümkinçilikleri, sagdyn iýmitlenmäne, ýuridiki hukuklary, lukmançylyk hyzmatlaryny, fiziki we emosianal zorlukdan goraglylygy we kämillik ýaşyna ýetmedik gyzlaryň durmuşa çykarylmagy ýaly ýagdaýlary we çylşyrymly meseleleri öz içine alýarlar.