Koronawirusyň iň bir adaty bolmadyk alamatlarynyň biri hem ys we tagam alyş ukybynyň ýitmesidir. Bu COVID-19 bilen kesellänleriň ählisinde duş gelmeýär, emma bu wirusyň ýokuşandygyny aňladýan ýeketäk alamat bolup biler. Şonuň üçin hem, eger-de birden ys alşyňy we tagam duýşuňy ýitiren bolsaň, munuň sebäbini gözläp başla.

Birden ys alşyň ýitmegi täze koronawirus ýokuşmasynyň ýene bir alamaty bolup biler. Britan Otolaringologiýa Assosiasiýasyna görä, Günorta Koreýada, Hytaýda we Italiýada koronawirusly näsaglarda şeýle alamatlaryň ýüze çykandygyny birnäçe subutnama tassyklaýar.

Lukmançylyk merkezleri işgärlerini nädip goramaly? Saglyk işgärleri işde özlerini nädip goramaly? Saglyk işgärleri COVID-19 ýokuşan ýa-da şübhelenilýän näsaglar bilen nähili aragatnaşyk etmeli?

2020-ýylyň 30-njy ýanwarynda BSGG täze koronawirusyň (COVID-19) tiz ýaýramagyny adamzat saglygyna howp salýan gyssagly çäre görülmeli ýagdaý diýip yglan etdi. COVID-19-a çäre görmek berk taýýarlyk talap edýär. Bu taýýarlykda baş ädimleriň biri hem saglyk işgärlerini we lukmançylyk merkezlerini zerur esbaplar we maglumatlar bilen üpjün etmekdir

KARANTIN Covid-19 ýokuşan şahs bilen ýakyn gatnaşykda bolan adamlary jemgyýetden çetleşdirýär.

Eger-de Covid-19 ýokuşan adam bilen ýakyn gatnaşykda bolan bolsaň:

↪ Onuň bilen iň soňky görüşmäňden 14 gün geçýänçe öýde gal;

↪ Beden temperaturaňy günde iki gezek ölçe we Covid-19 alamatlarynyň peýda bolup-bolmaýandygyna gözegçilik et;

↪ Mümkin boldugyndan Covid-19 bilen agyr keselleme howpy ýokary bolan adamlardan uzak dur.

Gündelik öwrenişen zatlarymyzdan we ýakynlarymyzdan uzak durmak örän kyn. Girdejisiz galmak, öýlerimizde şahsy giňişligiň ýetmezçiligi, zulum, gorky, näbellilik, şeýle-de depresiýa ýa beýleki psihiki problemalar bilen ýaşamak, ýagdaýy has-da kynlaşdyryp biler. COVID-19 bilen öwrenişýänçäk, bu kynçylyklar bilen köp wagtlap ýaşamaly bolarys. Sonuň üçin bularyň hötdesinden gelmegiň ýollaryny tapmak örän möhümdir.

4-nji iýul, 2020

BSGG COVID-19 bejergisi hökmünde ulanylýan gidroksihlorohin we lopinawir/ritonawir dermanlarynyň synaglaryny tögtatdy. Synaglaryň netijeleri gidroksihlorohiniň we lopinawiriň / ritonawiriň  hassahana ýerleşdirilen COVID-19 hassalarynyň ölümçiligine juda az täsir edýänini görkezýär.

Eger saňa koronawirus ýokuşsa ýa-da ýokuşandyr öýtseň, özüňe seretmek we öýüňdäki hem-de jemgyýetiňdäki adamlary goramak üçin çäreler:

◈ Öýde gal. COVID-19 ýokuşan köp adam keseli ýeňil geçirýär we öýde lukmançylyk kömegi bolmazdan sagalyp bilýär. Öýüňden diňe lukmançylyk kömegini almak üçin çyk. Köpçülik ýerlerine barma.

◈ Özüňe gowy seret. Dynç al we ýeterlik suw iç. Özüňi duýşuň gowulaşmagy üçin asetaminofen ýaly dermannamasyz berilýän dermanlary iç.

◈ Lukmanyň bilen habarlaşyp dur. Lukmançylyk kömegini almazdan öň lukmana jaň et. Eger-de dem almaň kynlaşsa ýa-da gyssagly lukmana görünmegi duýdurýan alamatlar ýüze çyksa, haýal etmän lukmançylyk kömegini al.

◈ Jemgyýetçilik transportyny, başgalar bilen paýlaşylýan ulaglary ýa-da taksileri ulanma.

BSGG: häzirki wagtda COVID-19-yň öňüni almak ýa bejermek üçin ygtyýarnama alan hiç hili derman ýok. Henize çenli COVID-19 bejergisi üçin howpsuz ýa peýdaly derman serişdesi tapylmady. Şeýle-de bolsa, birnäçe dermanlaryň peýda bermek ähtimallygy bar we olar ýa häzir kliniki barlaglardan geçirilýär ýa-da ýakyn wagtda geçiriler. Ençeme ýurtlarda lukmanlar näsaglara maslahat berilýän sanawda bolmadyk dermanlary ýazyp berýärler.

Amerikanyň kesel bejeriş-öňüni alyş merkezi (CDC): Häzire çenli ABŞ-nyň Iýmit we Derman Administrasiýasy (FDA) tarapyndan COVID-19 bejergisi ýa öňüni alyş üçin hiç bir derman tassyklanylmady.

Gadyrly türkmenistanly saglygy goraýyş işgärleri,

Bize Siziň agyr şertlerde zähmet çekýändigiňiz barada habarlar gelip gowuşýar. Habarlarda gorag serişdeleriniň (maska, el-ýüz örtgüleri, ýörite geýimler) ýetmezçiligi we СOVID-19-ly näsaglar bilen iş alyp barmak ugrunda anyk we aýdyň protokolyň ýokdygy bellenilýär. Biz üçin Siziň howpsuzlygyňyz, iş şertleriňiz, we saglygyňyz iň möhüm alada bolup durýar. Eger sizi gyzyklandyrýan soraglar bar bolsa, biz size ygtybarly maglumatlary tapyp bermäge taýýar. Saglyk.org saýtynyň Instagram hasabyndan ýa-da  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. email adresiniň üsti bilen biz bilen habarlaşyp bilersiňiz. Şu wagt bizde COVID-19-a degişli şeýle maglumatlar bar:

Saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleri COVID-19 bilen kesellänleri bejermekde deksametazon dermanyny ulansa bolarmy?

Beýik Britaniýada geçirilýän täze ylmy-barlagda deksametazon ulanylmagy netijesinde, öýken emeli wentilýasiýasynda bolan kesellerde ölümçilik görkezijisiniň 1/3-e, kislorod bejergisine mätäç syrkawlarda bolsa 1/5 kemelýändigi ýüze çykaryldy. Keseliň ýeňil görnüşini başdan geçirýän, ýagny kislorod bejergisine mätäç däl keseller üçin bu dermanyň peýdasy barada aýdylmaýar.

Adamlar maşk edenlerinde maska geýmeli DÄL. Sebäbi maska dem alyşy kynlaşdyryp bilýär. Şeýle-de, maşk edýän adam derlegen bolýar. Der hem maskany çygjardyp, dem alyş kynçylyklaryna we zyýanly mikroorganizmleriň döremegine eltip bilýär.

Maşk edeniňde wirusdan goranmagyň iň peýdaly ýoly başgalar bilen araňda azyndan bir metr uzaklyk goýmakdyr.