COVID-19 dünýäde saglygy goraýyş çärelerini dowam etmäge päsgel berýär. Gündogar Ýewropanyň, Merkezi Aziýanyň we Balkan ýurtlarynyň gorawsyz gatlaklary agyr kynçylyklara sezewar bolýar. Hususanda, bu sebitleriň ählisinde pandemiýadan öň hem stigma (biabraýçylyk), diskriminasiýa we jenaýat jogapkärçiligine duçar bolýan AIW we inçekesel bilen kesellän adamlar üçin onuň täsiri ýitidir.

Ýetirilen zyýanyň hasabaty: Alliance for Public Health we Matahari Global Solutions-yň täze hasabaty COVID-19-yň Bosniýa we Gersogowinadaky, Gruziýadaky, Gyrgyzystandaky, Moldowadaky, Russiýa Federasiýasyndaky hem-de Ukrainadaky AIW we inçekesel hyzmatlaryna ýetiren täsirini barlady.

COVID-19 pidalarynyň arasynda antibiotiklere bolan durnuklylygyň artýan howplary bütin dünýäniň ünsüni çekýär.

"Pew Charitable Trusts" tarapyndan geçirilen täze barlag pandemiýanyň ilkinji 6 aýynda antibiotige bolan durnuklylyk töwekgelçiligini ýokarlanan bolmagynyň mümkindigini görkezýär. Çünki, keselhanalarda COVID-19 näsaglaryna antibiotikler aşa köp berlipdir.

Barlagda 2020-nji ýylyň fewral-iýul aralygynda hassahana ýerleşdirilen 5000 sany COVID-19 näsaglarynyň elektron saglyk ýazgylary derňeldi.

Döwletler pandemiýa garşy göreşmek üçin dyrjaşýakalar, psihiki saglyk hünärmenleri ýaşlarda ýüze çykyp başlan psihiki krizisi hakynda duýdurýarlar – diýip The New York Times habar berýär.

Kynçylykly geçýän ýyllaryň işsizlige, sosial durmuşyň durgunlygyna, romantik gelejege böwet bolmagyna we ene-atalar bilen ýaşamaga dolanyp gelinmegine sebäp bolmagy ýaşalaryň arasynda jana kast etmek we jana kast etmek baradaky pikirleri has-da artdyrdy.

Braziliýa howply koronawirusyň öňüni alyp bilmesede, başga global saglyk meselesinde – ýol howpsuzlygynda üstünlik gazandy.

Braziliýanyň dördünji uly şäheri bolan Fortaleza, dünýäde 5-29 ýaş aralygyndaky adamlaryň ölüminiň ýeke-täk sebäbi bolan - ýol hadysalarynyň ölümçilik sanyny 2014-nji ýylda 377 bolanlygyndan, 2019-njy ýylda 197-ä çenli kemeltmegi başaryp, BMG-nyň 2020-nji ýylda ýol hadysalaryny 50%-e çenli azaltmak boýunça maksadyna ýetdi.

Beýleki şäherler Fortalezanyň üstünliklerinden sapak öwrenip bilerler – diýip Vital Strategies - iň wise prezidenti we Bloomberg Philanthropies-yň ýol howsuzlygy maksatnamasynyň ýolbaşçysy Kelly Larson ýazýar.

Gadyrly okyjylarymyz,

Saglygyň 10 ýaş toýuna bagyşlap, biz siziň islegleriňiz we teklipleriňiz barada öwrenmek maksady bilen geçen ýylyň oktýabr aýynda size soragnama hödürläpdik. Soragnamany dolduranlara we okyjylarymyzyň ählisine Saglygy okaýanyňyz we başgalar bilen paýlaşýanyňyz üçin uly minnetdarlyk bildirýäris.

Biz soragnamanyň netijelerini siziň bilen paýlaşmak isledik. Soragnamany jemi 202 adam doldurdy. Olaryň:

Russiýanyň Saglyk ministrligi aýallaryň göwreliligiň islendik döwründe abort etmeklige mümkinçilik berýän lukmançylyk görkezmeleriniň sanawyny üýtgetmegi teklip edýär. Resmi ýolbaşçylaryň teklip edýän täze düzgünlerine görä, abort göwreliligiň soňky döwründe diňe aýallaryň saglygyna howp salanda edilip biliner. Ýagny, aýallar dogabitdi keselli çagany göwresinde götermäge taýyn ýa-da däldigine özbaşdak karar bermek mümkinçiliklerini ýitirip bilerler.

BBC Rus Gullugy Saglyk ministrliginiň tekliplerini öwrendi.

Alymlar edil howa maglumatyny barlamak ýaly oňaýly bolan, global kesel çaklama ulgamyny döretmek isleýärler. eLife žurnalynyň iýundaky makalasynda, öňdebaryjy alymlar topary "Global Immunologiki Gözegçilik" diýip atlandyrylýan pikiri orta atdylar. Bu pikir amala aşsa, poçta indeksiňe görä, immunitetiň ýagdaýy barada maglumat alyp bolar.

Esasy ideýa: Çagaňyzy lukmana äkitmezden öň, ýaşaýan ýeriňizde dümewiň ýa sowuklamanyň ýaýrandygyny bilmek üçin, ýerli keselçilik ýagdaýyny barlap bilersiňiz.

Bu gözegçiligi alyp barmak köp mukdarda gan we köpçülikleýin tagallalary talap edýär.

Çaga Dogumy Surat Kitaby kontrasepsiýanyň, göwreliligiň, çaga dogumynyň, we çaga iýmitlendirilişiniň esaslaryny ýönekeý dil we suratlar arkaly düşündirýär. Köpeliş (reproduksiýa) bolmadyk bolsa, biziň hiç birimiz dünýä inmezdik. Şonuň üçin hem, nädip emele gelşimiz hakynda öwrenmek ählimize zerurdyr. Bu kitapda çaganyň emele gelşiniň we dogluşynyň beýany zenan nukdaýnazaryndan düşündirilýär. Emma, kitap erkeklere hem bagyşlanan: çünki erkekleriň (kakalaryň, ýoldaşlaryň, ogullaryň) hem göwrelilik we dogum prosesini zenan gözi bilen görüp, çaga dünýä indermek üçin onuň nämeleri başdan geçirýändigine düşünmegi örän möhümdir. Köp jemgyýetlerde erkekler çaga dogumyna gatnaşdyrylmaýar. Bu kitap bolsa, çaga erkek bilen aýalyň bilelikdäki yhlasyndan emele gelýäni üçin, onuň dogumynyň hem bilelikde garşylanmalydygyna ynanýar. Edil çaga jogapkärçiliginiň we şatlygynyň deň paýlaşylyşy ýaly, bu maglumatlary hem ene bilen ata deň öwrenmelidirler. Bu 68 sahypalyk kitap, köpeliş prosesiniň her ädimini suratlandyrýan 34 sany suratly sahypadan ybaratdyr.

BSGG-nyň 23-nji oktýabrdaky hasabatyna görä, alkogol içgileriniň mukdaryny azaltmakdaky bütindünýä göreşinde GDA (Garaşsyz döwletleriň arkalaşygy) döwletlerinden görelde alyp boljak. GDA ýurtlarynyň alkogoly azaltmakda gören çäreleri:

↪ Ýurtdaky alkogol önümçiliginiň salgytlary galdyryldy;

↪ Alkogol önümleriniň mahabatlandyrylyşy kadalaşdyryldy;

↪ Alkogol satylýan ýerlere bolan elýeterlilik çäklendirildi.

Bu çäreleriň netijesinde GDA döwletleriniň 2025-nji ýyla çenli alkogol içmegiň mukdaryny 10% azaldyp biljekdigini BSGG çaklaýar.

Daun sindromynyň barlagy ýatgyda ilkinji orunda geçirilmeli, emma kän agyr bolmadyk barlaglaryň biri bolup, bu selektiw nesil öndüriş üçin howpy öňünden görme mümkinçiligi hasaplanýar.

Daun sindromynyň uniwersal barlagy elýeterli bolan Daniýada, çaga garaşýan maşgalalaryň ählisi diýen ýaly bu synagdan geçýär we pozitiw netije görkezenleriň 95% göwreliligi togtatmagy (aborty) saýlaýar. Şeýle ýagdaýa Günbatar Ýewropada we ABŞ-da hem duş gelinýär.