Geçen hepdede siz näçe sany plastikdan ýasalan çüýşeleri we paketlary öz eliňiz bilen zibilhana taşlap gaýtdyňyz? Düýün dükana baranyňyzda, satyjy alan harytlaryňyzy näçe sany plastikdan ýasalan paketlara salyp berdi? Matadan tikilen, bazarlama uçin niýetlenen torbalary soňky gezek haçan ulandyňyz? Jaýyňyzyň töwereginde çaşyp ýatan, boş plastik çüýşeleri we paketlary sanadyňyzmy? Siz plastik önümleriň "soňky ýoly" barda pikirlenip gördüňizmi?

Siz maşgalada edilýän zulumlyk barada nämeleri bilýärsiňiz? Belki-de, siz ýa-da beýleki maşgala agzalaryňyz zulumlygyň şeýle görnüşine sezewar bolansyňyz? Eýsem, maşgaladaky zulumlyk näme?

Maşgaladaky zulumlyk maşgalanyň içinde bolup geçip, ol birnäçe görnüşde ýüze çykyp bilýär. Köp adamlar zulum etmäni, diňe adamyň bedenine şikes ýetirme bilen häsiýetlendirilýän zorluk diýip hasaplaýar. Zulumlygyň dürli görnüşleri diňe urulýan we ejir çekýän adama däl, onuň hemme maşgala agzalaryna we ýaşaýan jemgyýetine öz oňaýsyz täsirini ýetirýär.

Adamlar öz durmuşynda bagtly ýaşamagy arzuw edýärler. Her kim bu düşünjäni özüçe teswirläp, bagt guşuny "tutmagyň" öz ugurlaryny saýlap alýar. Ýöne "Siz üçin bagt näme?" diýlen soraga birnäçeler jogap beräýmese, köpler bu anyk soragy eşidip ikirjeňlenýärler. Kim bagtlylygy galyň gapjykda, beýlekiler ýalpyldap duran "Leksus" maşynynyň salonyndan gözlese, uçünjiler ony agzybir maşgalanyň içinden gözleýär. Käbirleri belent dagyň gerşine çykyp özüni bagtly saýsa, beýlekileri öz halaýan işi bilen meşgullanyp kanagatlylyk tapýarlar.

Işden ýa-da uzak ýoldan öýe gaýdyp gelmek aýratyn uly şatlyk getirýär. Biziň her birimiz üçin öýmüzden rahat ýer ýok. Arkaýynlaşyp dynç almagyň aýratyn lezzeti bolýar... Emma käte öz rahat "höwürtgämize" gelen badymyza kellagyry, asgyrma, üsgülewük, ysgynsyzlyk ýaly ýakymsyz alamatlar ýüze çykýar. Adam özüni oňaýsyz duýup başlaýar. Bu ýagdaýlaryň jaý salnanda we bezeg işleri geçirilende ulanylan gurluşyk we bezeg serişdeleri sebäpli döreýän bolmagy hem mümkindir.

Ýetginjeklik döwründe bedende dürli üýtgeşmeler bolup geçýär. Ýag we der mäzleri has işjeňleşýär. Gyzlaryň her aý aýbaşysy gelip başlaýar. Bu döwürde şahsy arassaçylyga aýratyn uly üns berip, aşakdaky ýönekeý maslahatlary berjaý etmek möhümdir:

► Her gün daşky jyns agzalaryňyzy mylaýym suw bilen ýuwuň.

Tomus pasly ulular we çagalar üçin örän gyzykly, garaşylýan döwürdir. Tomus aýlarynda okuwçylaryň iň uzak dynç alyş rugsady ýetip gelse, ulularyň sabyrsyzlyk bilen garaşan zähmet rugsatlary başlanýar.

3-4 hepde gowy dynç alan adam işe täze güýç, höwes bilen girişýär. Ýöne dynç alyş wagty hem saglyk barada alada etmegi unutmaly däldir.

Ajaýyp ýerlere, ýurtlara syýahat etmek, deňziň mylaýym, jana şypa beriji suwuna düşmek-dynç alşyň aýrylmaz bölegidir. Syýahatlar Sizde diňe şatlyk we ýatdan çykmajak duýgulary galdyrar ýaly, birnäçe esasy maslahatlara eýerme peýdaly bolar:

Jemgyýetdäki gatnaşyklaryň arasynda jynsy gatnaşyklary ýaly inçeden çylşyrymly, köpdürli emosional taraply gatnaşyklar ýok bolsa gerek. Gatnaşyklaryň beýleki görnüşleri belli bir kada-düzgünler bilen alnyp barylýan bolsa-da, erkek bilen aýalyň arasyndaky gatnaşyklar durmuş akymynyň köp taraplaryna bagly bolup durýandyr. Köp meseleler emosional ýakynlylyk, seksual häsiýetnama ýaly faktorlara bagly bolup, olary belli bir kanunalaýyklyga deň getirme, belli bir ülňä salma asla mümkin hem däldir.

Adamzadyň güýçli böleginiň "ikinji ýöregi" diýlip erkeklik jyns mäzine aýdylýan hem bolsa, erkek ujydyny hem esasy agzalaryň hataryna geçirip bolar. Bu agzanyň ululygy, işjeňligi onuň eýesiniň üns merkezinde bolup, erkek adamynyň özüne berýän bahasy, seksual durmuşynyň häsiýetnamasy oňa juda bagly bolup durýandyr. Uly ujydyň eýesi bolmak bolsa, uçdantutma hemme erkekleriň arzuwy bolup, bu ugurda dürli peýdaly ýa-da peýdasy şübheli bolan usullar ulanylyp bilner. Bu çynlakaý meselede aýdyňlyga ýetip, käbir düşünişmezlikleri aradan aýyrmak üçin birnäçe soraglaryň üstünde durup geçme peýdaly bolar.

GÜNÄKÄR WIRUS

Barlaglaryň görkezişi ýaly, aýal jyns agzalarynyň howply täze döremeleriniň arasynda yatgynyň boýunjygynyň rak keseli esasy orunlaryň birini tutýandyr.

Meselem, Rossiýada her ýyl 13 müň aýala bu howply kesel kesgidi goýlup, olaryň 6 müňüsi, ýagny her ikinji aýal şol sebäpden ölümçilige sezewar bolýandyr.

Bu howply keseliň tebigaty belli bolup, onuň döremeginde adamyň papilloma wirusyna uly orun berilýändir. Sag öýjükleri howply bölünýän öýjüklere öwürip bilmek başarnygy, ony ýatgynyň boýunjygynyň rak keseline getirýän howply faktor höküminde öňe çykarýar.

Adamyň durmuşynda ýüze çykýan ýagdaýlar, beden we ruhy saglygynda dörän aýratynlyklar onuň jynsy isleginiň, hyýalynyň üýtgemegine itergi berip biler. Jynsy islegiň (libido) üýtgemegi onuň peselmegi ýa-da ýokarlanmagy görnüşinde döräp, dürli sebäpleri öz içine alyp bilýändir.

Jynsy islegiň peselmeginiň sebäpleri