Her aýalyň durmuşynda ir-u-giç ginekolog lukmany saýlama zerurlygyň döreýär. Bu jogapkärli saýlawdyr, çünki her aýal özüne düşünjek, diňlejek, goldaw berjek tejribeli hünärmene duşmaga ymtylýar.

Waksinasiýa (kesellere garşy öňüni alyş sanjymlaryň berilmegi) – belli kesellere garşy immun ulgamyny berkidiji çäredir. Bütündünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň (BSGG) bellemegine görä, bu çäre netijesinde her ýyl 3.4 mln ölümçiligiň öňi alynýar. Waksinasiýa epidemiýalaryň we pandemiýalaryň öňüni almaga kömek edýär.

Adamyň saglygyny saklamak üçin binýatly, döwrebap saglygy goraýyş ulgamynyň gerek bolşy ýaly, ýokary hilli derman serişdeleri bilen üpjünçilik hem hökmanydyr.

Ýaňy ýakynda "Türkmenistan" gazeti TSGwe DSM-niň Baş dermanhanalar birleşiginiň ilaty zerur bolan derman serişdeleri bilen üpjün etmek üçin uly göwrümli çäreleri geçirýändigini habar berdi. Habara görä, häzirki wagtda näsaglara ýeňillikli göýberilýän derman serişdeleriniň umumy sanawy 134 görnüşe ýetirlipdir. Derman serişdelerini 50% ýeňillikli alýan meýletin saglygy goraýyş ätiýaçlandyryşy boýunça şertnamalary bolan raýatlar, şeýle hem dermanlary 50% we 100% ýeňillikli alýan näsaglaryň aýratyn topary üçin dermanlaryň sanawy 454 görnüşe çenli köpeldilipdir. Bu serişdeler gerdejik, ergin, melhem görnüşlerinde bolup, agyrysyzlandyryjy, şeýle hem ýürek-damar, bölüp çykaryş, iýmit siňdiriş we beýleki ulgamlaryň kesellerini bejermek üçin niýetlenen dermanlardyr.

ChatGPT ýaly emeli zehin gurallary ýa-da uly dil modelleri tekstleri düzüp, soraglara jogap berip we dürli görnüşli ýumuşlary bitirip bilýärler. Bu gurallar tölegsiz görnüşde hem ähli ýerde diýen ýaly ýaýran we seniň bilim alyş tejribäňi baýlaşdyrmaga kömek edip bilerler. Emma, olary netijeli, jogapkärçilikli we ahlakly ulanmak üçin, olaryň başarnyklaryna, kemçiliklerine we olaryň akademik gurşawlarda dogry ulanylyşyna düşünmek möhümdir.

Kollagen bedenimizde iň köp möçberde saklanýan belokdyr. Ol derimizi çeýe we berk saklaýar. Emma ýaşymyz gaýdyşdygyça ol kollageniň hem hili we mukdary azalýar. Bu meselä kä adamlar suplementlerden jogap gözleýärler.

Häzirki döwürde, esasan-da internet dünýäsinde kollagen suplementleriniň saglyga we gözellige peýdalary barada maglumatlar köpeldi. Bu maglumatlar ylma esaslanýarmy?

Esasy faktlar:

↪ Kelleagyry nerw ulgamynyň iň köp duş gelýän bozulmalarynyň biridir;

↪ Yzygiderli döreýän kelleagyry adamlara we jemgyýetlere agyry, maýyplyk, pes durmuş hili we ykdysady taýdan agyr ýük salýar;

↪ Dünýäde adamlaryň diňe az sanlysyna kelleagyry bozulmalary üçin dogry diagnoz we dogry bejergi berilýär;

↪ Dünýäniň ähli ýerinde kelleagyrylaryň möçberi we täsiri ýeterlikli ölçenilmän gelinýär.

Ýakyn dostlukly gatnaşyklaryň adamyň durmuşyna ýakymly täsirleri uly bolýar. Emma dostlaşmak we dostlugy gorap saklamak ýeňil iş däl. Jebis we sagdyn dostlugyň syrlary nämedekä?

Emma erkekler hem aýallara mahsus käbir endikleri öwrenmek bilen ömürlerine ömür goşup bilerler.

Dünýäniň ähli ýerinde aýallar erkeklerden uzak ýaşagan bolýar. Meselem, Türkmenistanda aýallar erkeklerden ortaça 6,5 ýyl uzak ýaşaýarlar.

Germaniýada ylmy barlagçylar bu tendensiýanyň haýwanlarda hem birmeňzeşdiginiň üstüni açyp, 528 dürli süýdemdirijileriň 72 göteriminde urkaçylaryň erkeklerden 13% uzak ýaşaýandygyny öwrendiler.

Ýokançly keselleriň ýaýramagynyň öňüni almakda waksinalar (sanjymlar) aýgytly rol oýnaýarlar. Häzirki wagtda dünýäde 30-dan köp ölüm howply ýokançlyklardan we kesellerden waksinanyň kömegi bilen goranyp bolýar. Waksinalar ýylda 3.5-5 million adamy ölümden halas edýärler.

Tomsuň soňlanmagy ene-atalaryň we çagalaryň ikisinde hem ençeme duýgulary oýaryp bilýär. Bu döwürde ilkinji bilen ene-atalaryň özleri özlerini rahat alyp barsalar çagalarynyň hem täze okuw ýylyna arkaýyn başlamaklaryna iň uly kömek etdikleri bolar. Şeýle-de, hünärmenler ýylyň üstünlikli geçmegi üçin stresi, tolgunmany we ynamsyzlygy azaldyp biljek üç maslahaty berýärler.