Meniň goňşym, iki çaganyň atasy: "Men hemişe işde bolmaly. Çagalarym aç däl. Ilden kem iýenoklar, ilden kem geýenoklar. Olary zada zar edemok. Olary diňläp, gepleşip oturmaga meniň wagtym hem ýok" diýip, öz atalyk borjunyň dogry ýerine ýetirilýändigini belleýär. Ýöne, şahsyýeti diňe maddy baýlyklar kemala getirmeýär ahyryn.

Çagaň bilen içgin we pozitiw söhbetdeşlik çaganyň bilmeýän soraglaryna jogap tapmaga, özüne bolan ynamyny güýçlendirmäge, öz ýalňyşyny wagtynda anyklamaga, başgalar bilen gatnaşyk açmaga, öz arzuwlaryny amala aşyrmaga kömek edýär. Çaga ene-atasyna imrinmäge, olaryň başdan geçirýän ýaşaýyş kynçylyklaryna gowy düşünmäge, olaryň içki dünýäsine aralaşyp, maşgala gatnaşyklaryny öwrenmäge, olary hormatlamaga mümkinçilik berýär. Ene-atanyň beren maslahaty ýa-da ýerlikli aýdan belligi köp ýyllardan soň hem kompas kimin durmuşda dogry ýoly tapmaga kömek edýär.

Endometrit – ýatgynyň içki gatlagynyň (endometriý) sowuklama keselidir. Ýatgynyň içki gatlagyny düzýän öýjükler aýbaşy halkasynyň doly düzülmegini, şeýle hem önelgelilik ukybynyň ýerine ýetirilmegini üpjün edýärler. Endometriý gatlagy aýbaşynyň kadaly gelmegi, çaga düwünçegiň berkäp galmagy üçin şertler döredýändir. Şol sebäpden hem, endometrit keselini wagtynda we doly bejermek wajypdyr.

Maşgala gurmak gyzdan hem, oglandan hem uly jogapkärçiligi talap edýär. Maşgalada ýaşamak günsaýyn jogapkärli çözgütleri gözlemegi, öz endikleriňi üýtgetmegi, başgalaryň aladasyny etmegi, köplenç hem maşgala bähbitlerini özüňkiden ýokary goýmagy talap edýär.

Ýatgy boýunjygynyň displaziýasy ragyň öňýanyndaky kesellere degişli edilýän bolsa-da, ol hemişe rak keseline öwrülmeýär. Wagtynda ýüze çykarylyp bejerilen ýagdaýynda, onuň raga öwrülmeginiň öňüni alyp bolýandyr. 

Kada görä, ýatgy boýunjygyny örtýän köpgatlakly ýasy epiteliý aýdyň araçäkli gatlaklara bölünendir. Edil önümleriň gatlak-gatlak goýlup işdäaçar taýynlanyşyny göz öňüne getiräýiň. Iň aşaky gatlak-bazal, soň parabazal, soň aralyk gatlak, ondan soň epiteliniň üstki gatlagy tapawutlandyrylýar. Ýatgy boýunjygyny örtýän epiteliýada döreýän kadasyz üýtgemeleri III derejä bölýärler:

Möhüm bellik: Aşakdaky maglumatlar toplumy Beýik Britaniýanyň hökümeti tarapyndan Türkmenistanda jynsy zorlanma sezewar bolup biljek britan raýatlary üçin taýýarlanyldy. Biz Saglykda türkmenistanlylaryň özleri üçin şeýle resurslaryň kemçiligini nazarda tutup, bu maglumatlary ildeşlerimize ýetirmek isledik. Ýurdumyzda aç-açan gürrüň edilmese-de, jynsy zorlanma hadysalary bolup durýar we pidalar ýyllarboýy ýa-da ömürboýy onuň yzasyny çekip ýaşaýarlar. Biz jemgyýet hökmünde bu meseläni ara alyp maslahatlaşmaga we oňa çözgüt gözlemäge başlamalydyrys.

Akupunktura (iňňe bilen bejergi) – gadymy bejeriş usuly bolup, onuň netijeliligi häzirkizaman lukmançylygynda hem ykrar edilendir. Akupunktura bedeniň anyk bellenilen nokatlaryna derasty inçejik iňňeleri goýmak arkaly geçirilýär.

Halk lukmançylygy

Halk lukmançylygynyň uzyn taryhy bar. Halk lukmançylygy – saglygy goramak, fiziki we akyl keselleriniň öňüni almak, anyklamak, gowulaşdyrmak ýa-da bejermek üçin ulanylýan dürli medeniýetleriň ýerli halkynyň teoriýalaryna, ynançlaryna we tejribelerine esaslanýan, düşündirip bolýan ýa-da bolmaýan bilimleriň, başarnyklaryň we tejribeleriň ýygyndysydyr.

Klimaks döwri adatça aýallara degişli edilip, ýumurtgalyklaryň işiniň peselmegi we aýbaşylaryň üýtgemegi bilen başlanýar. Döwrebap lukmançylykda erkek adamlarda hem şeýle ýagdaýyň döreýändigini subut edýän barlaglar bar.

"Erkekleriň klimaksi" ýa-da "andropauza" – bu erkeklik gormonlarynyň ýetmezçiligi bilen ýüze çykýan hemme ýagdaýlaryň umumy atlandyrmasydyr. Adatça 50 ýaş töweregi ýüze çykyp, önelgelilik we seksual işjeňligiň peselmegi bilen alamatlanýar.

Erkeklik jyns mäzi – gormonlary we gormona meňzeş maddalary işläp çykarýan mäzli dokumadan we myşsalardan ybarat, uly bolmadyk agzadyr. Jyns mäzi kiçi çanaklykda, peşew haltanyň aşagynda ýerleşip, peşew çykaryjy kanalyň başlangyjyny gurşap alýandyr. Bu agza dölüň düzüminiň esasyny düzýän we erkeklik jyns öýjükleriniň hereketjeňligini amala aşyrýan suwuklygy işläp çykarýar.

Erkeklik jyns mäziniň adenomasy – bedeniň gormonal durkuny üýtgedýän we erkek adamynyň peşew bölüp çykaryjy ulgamyna we seksual işjeňligine täsir edýän çynlakaý çemeleşmeli keseldir.

Adatça androlog hem, urolog hem "erkekleriň lukmany" hasaplanýar. Olar biri-birinden nähili tapawutlanýar?