Braziliýada Alsgeýmer diagnozy goýlan pasiýentleriň köpüsi üçin diagnoz olara ideg etmegiň başlangyjy däl-de, soňy bolup biler.

Hökümet goldawynyň ýetmezçiligi zerarly, ýagdaýdan maşgalalaryň özleri baş alyp çykmaly bolýarlar.

Şoňky geçirilen ylmy barlag maýmyn mamasynyň ýaýrap başlanyna has köp wagtyň bolandygyny orta atýar.

Mart we aprel Hindistanda soňky 122 ýylda hasaba alnan iň yssy aýlar boldy. Aprelde günorta-günbatar Hindistanda ortaça temperatura adatdakylardan 3 gradus galyp, 35.9 gradusdan geçdi. Päkistanda welin howanyň ýylylygy 50 gradusa ýetdi.

Netijede: Tokaýlarda we zir-zibil dökülýän ýerlerde ýangynlar döredi, ekinleriň hasyly 10-35% azaldy, talaplaryň artany sebäpli tok we suw gytaldy. Şeýle-de, irki hasabatlarda yssydan 90 adamyň ölendigi habar berildi, emma bu sanyň hakykatda has ýokary bolmagy çaklanylýar.

Täze çap edilen Temmäki atlasyna görä, dünýäde çilim çekmek ilkinji gezek rekord derejede peselip, 2007-njy ýylda 22.6%-den 2019-njy ýylda 19.6% -e çenli azaldy.

Päkistanda poliomiýelite garşy waksinasiýa geçirýän işgärleriň "köpçülik bilen dildüwşüp", çagalarynyň bu waksinany almasyny islemeýän ene-atalara waksina alan ýaly hereket etmegi tabşyrýandyklaryny hökümet işgäri aýdýar. Bu waksinasiýa tagallalarynyň häzirki wagtda ýüzbe-ýüz bolýan iň uly kynçylyklaryndan biridir.

BSGG 2020-nji ýyla çenli işjeň trahomany (ýokanç göz keseli) ýok etmek boýunça 1996-njy ýylda kabul eden programmasynyň maksadyna ýetip bilmedi. Emma, 38 ýurtdan ýygnalan maglumat seljermesine görä, 2002-2018-nji ýyllar aralygynda trahoma körlüginiň ýokuşma töwekgelçiligi 90% azaldy we 2030-njy ýyla çenli bu töwekgelçilik ýok edilip bilner.

Bütin dünýäde ýokançly körlügiň esasy sebäbi bolan işjeň, sowuklama trahomasyny Hlamidiýa trahomatis bakteriýasy döredýär. 1 ýaşdan 9 ýaşa çenli çagalaryň arasynda trahomanyň 5%-den az ýaýrama derejesi körlük töwekgelçiligini aradan aýryp biler. Programmanyň maksady taslamanyň amala aşyrylýan ýerlerinde bu derejäni gazanmakdyr.

Lancet Komissiýasynyň "Hapalanma we saglyk" synyna görä, her ýyl hapalanma 9 million adamyň ölümine, ýagny ölümleriň 6-dan 1-ine sebäp bolýar.

Içerlerdäki howa we suw hapalanmasy sebäpli ölenleriň sany 2015-nji ýyldan 2019-njy ýyla çenli azalsa-da, umumy howa hapalanmasyndan we zäherli himiki hapalanmalardan ölenleriň 7% ýokarlanmagy zerarly ölenleriň sany öňküligine galýar.

Progres Fondy gazanç üçin döredilmedik jemgyýetçilik guramasy bolup, Progres.online we Saglyk.org ýaly birnäçe progressiw başlangyçlary öz içine alýar. Bu başlangyçlar Türkmenistanda adam ösüşine täzeçe garaýşy we çemeleşmäni şekillendirmäge we oňa düşünmäge goşant goşýar. Progres Fondunyň alyp barýan işleri esasan Türkmenistanyň ilatyna bilim we maglumat hödürlemäge gönükdirilip, mugt maglumat elýeterliligini we konstruktiw, analitiki pikirlenmäni ýaýbaňlandyrmaga aýratyn orun berilýär.

"Maýmyn mamasy pandemiýa öwrüljege meňzemeýär, emma ol has köp ýurtlara ýaýradykça seresaplylygy we täze ylmy barlaglary ösdürmek wajyplaşar" diýip, BSGG-nyň eksperti belledi.

Maýmyn mama keseliniň ýokuşma häsiýetini üýtgedip, Ýewropada we ABŞ-da birden köpelmegi örän aladalandyryjy. Adatça, bu kesel adamlara haýwanlardan ýokuşýar we Afrikanyň daşynda seýrek duş gelýär. Ýakynda bu kesele uçran näsaglaryň birnäçesi maýmyn mamasynyň endemik ýurtlaryna syýahat etmändirler we öňki kesellänler bilen baglanyşyklary ýok. Keseliň adamdan adama ýokuşýan bolmagy ahmal.